HIPEC
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σας έχει προταθεί να υποβληθείτε σε μια συνδυαστική θεραπεία, που περιλαμβάνει χειρουργείο και ενδοπεριτοναϊκή υπέρθερμη χημειοθεραπεία, επειδή έχετε μια νεοπλασματική νόσο, που αναπτύσσεται στην περιτοναϊκή σας κοιλότητα.
Αυτή η συνδυαστική θεραπεία αποτελεί ουσιαστική επιλογή για τις παρακάτω καταστάσεις:
- Ψευδομύξωμα περιτοναίου
- Νεοπλάσματα σκωληκοειδούς
- Μεσοθηλίωμα
- Καρκίνο παχέος εντέρου
- Υποτροπή στον καρκίνο της ωοθήκης
Ενδείκνυται επίσης σε περιπτώσεις καρκίνου στο στομάχι και υπό προϋποθέσεις σε πρωτοπαθή καρκίνο ωοθηκών ή άλλους σπάνιους όγκους.
Η απόφαση να αποδεχθείτε αυτήν την επιλογή μπορεί να είναι δύσκολη και σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε κάτω από τις παρούσες συνθήκες.
Ελπίζουμε οι πληροφορίες που υπάρχουν σε αυτό το σημείωμα να βοηθήσουν τις ερωτήσεις σας και την ενημέρωσή σας από τους ιατρούς της ομάδας και να βοηθήσουν και την οικογένειά σας να κατανοήσει το πρόβλημα.
Προσδοκάτε από τους γιατρούς να σας εξηγήσουν την κατάσταση, να αναλύσουν τα δεδομένα των θεραπευτικών επιλογών και τις προσδοκίες για την έκβαση της κατάστασής σας με έναν τρόπο ΑΚΡΙΒΗ, ΞΕΚΑΘΑΡΟ και με ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ.
Ο σκοπός αυτού του κειμένου είναι να σας ενημερώσει για όλα τα δεδομένα και να σας βοηθήσει να πάρετε τη σωστή απόφαση.
Έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε κάθε προτεινόμενη θεραπεία ή εξέταση, αν δεν σας έχουν εξηγήσει ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ τη μέθοδο και πιστεύουμε ότι η μελέτη αυτού του κειμένου θα σας δώσει την ευκαιρία να έχετε σωστή αντιμετώπιση. Επίσης θα σας βοηθήσει να αναζητήσετε, αν θέλετε, μια δεύτερη γνώμη. Σας συνιστούμε να κουβεντιάσετε το περιεχόμενο αυτού του κειμένου με κάθε πρόσωπο που ενδεχόμενα θα μπορούσε να σας βοηθήσει.Αυτό μπορεί να είναι κάποιο μέλος της οικογένειάς σας, ο γενικός ιατρός σας, ο παθολόγος-ογκολόγος σας.
Επειδή η θεραπεία είναι αρκετά συνδυαστική, αν έχετε όποια απορία, παρακαλούμε απευθυνθείτε εκ νέου σε εμάς.
2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ
Είναι μια λεπτή και διάφανη μεμβράνη, που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια της περιτοναϊκής και πυελικής κοιλότητας καθώς και όλα τα σπλαγχνικά όργανα που περιέχονται εντός αυτών (ήπαρ, σπλήνα, έντερο, μήτρα, ωοθήκες).
Η μεμβράνη αυτή αποτελείται από δύο στιβάδες: η μία καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του τοιχώματος της περιτοναϊκής κοιλότητας (και λέγεται τοιχωματικό περιτόναιο), η άλλη στιβάδα καλύπτει τα σπλάγχνα και τα σταθεροποιεί ως προς το τοίχωμα της περιτοναϊκής κοιλότητας (σπλαγχνικό περιτόναιο). Μεταξύ των δύο περιτοναϊκών στοιβάδων υπάρχει κοιλότητα που ονομάζεται περιτοναϊκή κοιλότητα. Εντός αυτής της κοιλότητας υπάρχει υγρό το οποίο δρα ως λιπαντικό, επιτρέποντας στις δύο στιβάδες να γλιστράνε η μία πάνω στην άλλη, διευκολύνοντας έτσι την ενεργητική και παθητική κίνηση των κοιλιακών οργάνων.
3. ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ Η ΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΗ ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ (ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΩΣΗ)
Ο καρκίνος του γαστρεντερικού αλλά και των ενδοκοιλιακών οργάνων (γυναικολογικός-ήπαρ-χοληφόρα) διασπείρεται συνήθως με 3 τρόπους.
- Μέσω συστηματικής φλεβικής κυκλοφορίας, κυρίως μέσω της παλαιάς σε άλλα όργανα, ήπαρ και πνεύμονες.
- Μέσω των λεμφαγγείων στους λεμφαδένες.
- Μέσω διάβρωσης του εξωτερικού τοιχώματος (οργάνου) των σπλάχνων καρκινικά κύτταρα «πίπτουν» ελεύθερα στην περιτοναϊκή κοιλότητα.
Ο τελευταίος τρόπος είναι και η κύρια οδός δημιουργίας της περιτοναϊκής μετάστασης. Στην παράμετρο αυτή συμβάλουν παράγοντες που αφορούν στο στάδιο της νόσου (T4), άσκοπες παρεμβάσεις (βιοψίες), η μη σωστή « ογκολογική» χειρουργική προσέγγιση, που οδηγούν στην εμφύτευση-παγίδευση των καρκινικών κυττάρων σε περιοχές που δημιουργούνται ουλές ή φλεγμονές (tumor-cell entrapment).
Τα καρκινικά κύτταρα που πέφτουν ελεύθερα στην περιτοναϊκή κοιλότητα με τη βοήθεια του ενδοπεριτοναϊκού υγρού, που φυσιολογικά παράγεται από τα μεσοθήλια του περιτοναίου, «ταξιδεύουν» και εγκλωβίζονται σε συγκεκριμένες θέσεις στο επίπλου, τα διαφράγματα και στο δουγλάσειο. Αργότερα θα πολλαπλασιαστούν και θα διασπαρθούν σε ολόκληρη την περιτοναϊκή κοιλότητα. Σε μεταγενέστερα στάδια η περιτοναϊκή διασπορά συνοδεύεται από ΑΣΚΙΤΗ, δηλαδή την άθροιση υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Η κατάσταση αυτή για πολλούς ογκολόγους αλλά και χειρουργούς αντιμετωπίζεται παρηγορητικά, αφού θεωρείται ως τελικού σταδίου και πράγματι χωρίς κάποια «επιθετική» αντιμετώπιση η διάμεση επιβίωση δεν υπερβαίνει τους 3 με 6 μήνες.
Την τελευταία 20ετία όλο και πιο συχνά η εφαρμογή της κυτταρομειωτικής χειρουργικής, με ταυτόχρονα τοπικό περιοχική χημειοθεραπεία (HIPEC, EPIC, PIPAC, NIPS) και παράλληλα νέο-επικουρική ή επικουρική χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία ή στοχευτικές θεραπείες με ειδικά φάρμακα, έδωσαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ΑΥΣΤΗΡΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΥΣ ασθενείς (περίπου 35-50% των περιπτώσεων) με μια διάμεση επιβίωση που έφθασε στους 25-40 μήνες ανάλογα με την ιστολογική εξέταση και την εντόπιση του όγκου.
4. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΗΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΩΣΗΣ (PCI)
Θα ακούσετε πολύ συχνά να αναφερόμαστε σε αυτόν το δείκτη (Peritoneal Cancer Ιndex) PCI.
Ο δείκτης αυτός είναι ένα εργαλείο που το χρησιμοποιούμε, για να μετρήσουμε την ποσότητα και την κατανομή της νόσου στην περιτοναϊκή κοιλότητα και ενίοτε αποτελεί τον παράγοντα που καθορίζει τις κατάλληλες θεραπευτικές αποφάσεις για εσάς.
Στο δείκτη αυτό η κοιλότητα της κοιλίας χωρίζεται σε 13 περιοχές (βλ. σχημα 1). Για να υπολογίσουμε το δείκτη, βαθμολογούμε την ανάπτυξη του όγκου σε κάθε μια περιοχή από 0-3 ανάλογα με το μέγεθος του όγκου. Το άθροισμα των βαθμών της κάθε περιοχής είναι το PCI. Έτσι για τις 13 περιοχές το μεγαλύτερο PCI σκορ είναι 13x3=39.
Στις περισσότερες περιπτώσεις όσο μικρότερο είναι το PCI τόσο πιο πολύ ΘΑ ΩΦΕΛΗΘΕΙ κάποιος από την εφαρμογή της κυτταρομειωτικής χειρουργικής.
Υπάρχουν ακτινολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις, που θα αναλυθούν στη συνέχεια, οι οποίες μας βοηθούν να προσδιορίσουμε με κάποια ακρίβεια πριν το χειρουργείο το PCI.
Ο προσδιορισμός του PCI είναι σημαντικός, για να προσδιορίσουμε ακριβώς την ΩΦΕΛΙΜΟΤΗΤΑ της προτεινόμενης θεραπευτικής στρατηγικής (π.χ. ένα PCI μεγαλύτερο του 20 σε ένα καρκίνο παχέος εντέρου ενδεχόμενα αποτρέπει την επιλογή της κυτταρομείωσης).
Αντίστοιχα σε άλλες περιπτώσεις, όπως στο ψευδομύξωμα περιτόναιου ή στον καρκίνο της ωοθήκης ένα αυξημένο PCI καθορίζει το επείγον της επέμβασης. Επίσης διεγχειρητικά θα πρέπει επιμελώς να καθορίσουμε το PCI διότι συνήθως μπορεί να κυμαίνεται +5 από το προεγχειρητικά καθορισμένα σκορ.
5. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ HIPEC
Οι ενδείξεις της διεγχειρητικής υπέρθερμης χημειοθεραπείας σε ασθενείς με περιτοναϊκή μετάσταση είναι:
Α) Προφυλακτική με στόχο την πρόληψη των μεταχρόνων περιτοναϊκών μεταστάσεων σε ασθενείς υψηλού κινδύνου (High-risk).
Β) Θεραπευτική σε ασθενείς με σύγχρονες περιτοναϊκές μεταστάσεις, αφού έχει γίνει στην ίδια επέμβαση κυτταρομειωτική χειρουργική.
Γ) Παρηγορητική σε άτομα με ασκίτη, που υποτροπιάζει αν και στις ανωτέρω περιπτώσεις όλο και πιο συχνά μπορεί να εφαρμοστεί λαπαροσκοπικά ή PIPAC.
Ο μηχανισμός δράσης της HIPEC είναι τοπικό-περιοχική εκρίζωση κυττάρων που παραμένουν στην περιτοναϊκή κοιλότητα μετά από την κυτταρομείωση. Το κύριο πλεονέκτημα της εφαρμογής είναι ότι αυτή η τοπική χημειοθεραπεία δεν έχει την τοξικότητα της συστηματικής εφαρμογής. Πριν όμως αναφερθούμε λίγο πιο αναλυτικά σε κάθε ένδειξη θα πρέπει να απαντήσουμε Τι είναι η Κυτταρομειωτική Χειρουργική?
5.1 ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΙΩΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Είναι μια λεπτομερής και εξειδικευμένη επέμβαση που πρώτο-περιγράφηκε το 1996 από τον P. Sugarbaker στο Washington Cancer Institute.
Περιλαμβάνει μια σειρά εκτομών που αφορούν στο πάσχον όργανο και κάθε περιοχή μέσα στην περιτοναϊκή κοιλότητα, στην οποία υπάρχει εμφύτευση ή εντόπιση του καρκίνου. Μπορεί να χρειασθεί να αφαιρεθεί το τοιχωματικό περιτόναιο, το περιτόναιο των διαφραγμάτων της ελάσσονος πυέλου, το μείζον επίπλου καθώς επίσης και προσβεβλημένα όργανα. Ο στόχος αυτής της επέμβασης είναι να εξαλείψει κάθε εστία μακροσκοπικής νόσου (συνήθως <2 mm) με σκοπό να γίνει ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ η έκπλυση με την υπέρθερμη ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία. Ο βαθμός του μεγέθους της κυτταρομείωσης εκφράζεται με το σχήμα CCo/CC3.
5.2 ΜΕΣΟΘΗΛΙΩΜΑ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟΥ
Το μεσοθηλίωμα είναι μια σπάνια νόσος, για την οποία γνωρίζουμε ότι συνδέεται με τη χρόνια έκθεση του οργανισμού σε αμίαντο. Η συχνότερη μορφή της νόσου είναι αυτή που προσβάλει τον θώρακα και τους πνεύμονες. Το μεσοθηλίωμα του περιτοναίου είναι εξαιρετικά σπάνιο αλλά οι λίγοι ασθενείς που θα εμφανίζονται κάθε χρόνο απαιτούν ειδική και εξαιρετικά συστηματική αντιμετώπιση. Πως εμφανίζεται το μεσοθηλίωμα του περιτοναίου;
Τα συμπτώματα των ασθενών με μεσοθηλίωμα του περιτοναίου είναι παρόμοια με αυτά κάθε κακοήθειας που έχει αναπτυχθεί διάχυτα στην κοιλιά.
Πιο συχνά υπάρχει πόνος και διάταση της κοιλιάς, ενώ ο ασθενής από καιρό μπορεί να αισθάνεται αδυναμία, κόπωση και ανορεξία. Ο ασθενής μπορεί να ψηλαφά μια σκληρή μάζα στην κοιλιά ή να παρατηρήσει την εμφάνιση μιας κήλης ή άλλης διόγκωσης της κοιλιάς. Σε κάθε περίπτωση, ο ιατρός θα συστήσει μια σειρά εξετάσεων, ώστε να διερευνηθούν τα συμπτώματα και να τεθεί η διάγνωση.
Θεραπεία
Η κυτταρομειωτική χειρουργική θεωρείται σήμερα η μεγάλη ελπίδα των ασθενών με μεσοθηλίωμα. Στοχεύει στην εκρίζωση της νόσου από ολόκληρη ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία στην καταστροφή όσων υπολειμματικών κακοηθών κυττάρων.
5.3 ΨΕΥΔΟΜΥΞΩΜΑ ΚΑΙ ΒΛΕΝΝΩΔΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΟΥΣ
Αποτελούν μια διαφορετική ομάδα νεοπλασμάτων με διαφορετική βιολογική συμπεριφορά, αλλά ανήκουν σε αυτά που αποτελούν την απόλυτη ΕΝΔΕΙΞΗ για την εφαρμογή HIPEC.
Το ψευδομύξωμα δεν είναι ένας κακοήθης όγκος διότι δεν δίνει μεταστάσεις σε λεμφαδένες ή άλλα όργανα, ενώ επίσης δεν διηθεί γειτονικούς ιστούς και όργανα. Όμως μπορεί η συμπεριφορά του να είναι εξαιρετικά κακοήθης, αν δεν αντιμετωπισθεί σωστά. Επιπλέον, η βιολογική συμπεριφορά του όγκου μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο επιθετική και αντίστοιχα να κρίνεται η πορεία του ασθενούς. Η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι το ψευδομύξωμα ξεκινά ως ένα μικρό αδένωμα μέσα στη σκωληκοειδή απόφυση.
Το αδένωμα μεγαλώνει και κλείνει τον αυλό της απόφυσης προκαλώντας εικόνα παρόμοια με αυτή της οξείας σκωληκοειδίτιδας. Η απόφυση σπάει και εκατομμύρια κύτταρα και βλέννη απελευθερώνονται στην κοιλιά του ασθενούς. Η ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να έχει συμβεί πολύ καιρό πριν την εκδήλωση του συνδρόμου του ψευδομυξώματος. Τα κύτταρα που απελευθερώνονται κυκλοφορούν σε ολόκληρη την κοιλιά και συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες θέσεις της περιτοναϊκής κοιλότητας. Εκεί αναπτύσσονται, πολλαπλασιάζονται και παράγουν ακόμη περισσότερη βλέννη. Εκτός από την σκωληκοειδή απόφυση, σε σπάνιες περιπτώσεις πηγή του ψευδομυξώματος μπορεί να είναι το παχύ έντερο ή άλλο όργανο.
Οι όγκοι αναπτύσσονται κυρίως στα σημεία της κοιλιάς, όπου γίνεται η φυσιολογική απορρόφηση του περιτοναϊκού υγρού. Έτσι μεγάλοι όγκοι αναπτύσσονται στο μείζον και έλασσον επίπλουν (λίπος που κρέμεται από το στομάχι και το έντερο), κάτω από τα ημιδιαφράγματα και λόγω βαρύτητας στα κατωφερέστερα σημεία της κοιλιάς και της πυέλου. Επίσης, σχεδόν κλειστά και ακίνητα σημεία της κοιλιάς, όπως κάτω από το συκώτι και η αρχή και το τέλος του λεπτού εντέρου γεμίζουν από το βλεννώδη όγκο. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν υπάρχουν καθόλου όγκοι πάνω στις ευκίνητες επιφάνειες του εντέρου. Η διαδικασία αυτή διασποράς του όγκου ονομάζεται «αναδιανομή των καρκινικών κυττάρων».
Το ψευδομύξωμα του περιτοναίου θεωρείται παραδοσιακά ότι έχει «καλή πρόγνωση». Αυτό είναι ένα κλασικό χειρουργικό παράδοξο. Πράγματι με τις κλασικές θεραπείες οι ασθενείς με ψευδομύξωμα ζούνε πολλά χρόνια. Όμως τελικά χάνονται από αυτό.
Η άποψη περί «καλής πρόγνωσης» προέρχεται από την αρχικά δραματική εικόνα των ασθενών με τις τεράστιες μάζες που στα μάτια των χειρουργών είναι αδύνατο να θεραπευτούν αλλά προς έκπληξη τους, οι ασθενείς συνεχίζουν να επιβιώνουν.
Η πρόγνωση για το ψευδομύξωμα του περιτοναίου άλλαξε δραματικά με τις κλινικές μελέτες του PH. Sugarbaker. Τα νεώτερα δεδομένα δείχνουν με σαφήνεια ότι η τεχνική της κυττατομειωτικής χειρουργικής σε συνδυασμό με την Υπέρθερμη Διεγχειρητική Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία (HIPEC) είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για τελική ίαση.
5.4 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ
Ο καρκίνος του στομάχου είναι μια αρκετά συχνή κακοήθεια και συνήθως, όταν διαγιγνώσκεται, σε ένα ποσοστό 40% θα υπάρχουν ήδη μεταστάσεις σε άλλα όργανα και στο 1/3 των περιπτώσεων (12%) θα έχουν και διασπορά στο περιτόναιο. Τέλος σε ένα ποσοστό 10% των ασθενών υπάρχει μετάσταση μόνο στο περιτόναιο. Στις ανωτέρω περιπτώσεις ο αρχικός θεραπευτικός σχεδιασμός είναι η έναρξη συστηματικής χημειοθεραπείας με σκοπό την υποσταδιοποίηση της νόσου, που φαίνεται να είναι εφικτή σε ένα ποσοστό 30-40%. Ατυχώς η συστηματική χημειοθεραπεία με ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΗ προσέγγιση προσφέρει επιβίωση 3-6 μήνες στο 50% αυτών των ασθενών, ενώ η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ προσέγγιση μόνο με συστηματική χημειοθεραπεία αυξάνει το προσδόκιμο σε 6-12 μήνες και στους ΗΕR2 θετικούς ασθενείς η προσθήκη στοχευτικής θεραπείας (trastuzumab) φθάνει τους 12-17 μήνες.
Η εφαρμογή της Hipec που βοηθά;
Μια πρόσφατη μελέτη από τη Γαλλία (Bonett et al) στο ASCO για γαστρεντερικούς καρκίνους τον Ιανουάριο του 2018 στις ΗΠΑ έδειξε ότι υπήρχε ωφέλεια στην επιβίωση με διάμεση επιβίωση 18,4 μήνες vs 12,2 μηνών σε αυτούς που δεν έκαναν HIPEC. Δύο παρατηρήσεις που έχουν σημασία στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων είναι ότι επρόκειτο για ασθενείς με PCI≤7 και ότι η μελέτη ήταν αναδρομική. Μια μελέτη Randomized φάσης ΙΙΙ (Yang Xs et al) το 2011 έδειξε μη στατιστικώς σημαντική διαφορά σε μικρό αριθμό ασθενών (34 σε κάθε ομάδα) και διάμεση επιβίωση 11 μήνες έναντι 6,5 μήνες σε αυτούς που δεν υποβλήθηκαν σε HIPEC. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η φάση ΙΙΙ 767 ΤΙΡ μελέτη για ασθενείς με PCI<20. Τα δεδομένα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ, για να προταθεί ως επιλογή θεραπείας, αλλά μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα στα πλαίσια μελετών προοπτικής.
Δηλαδή τελικά σε ΣΩΣΤΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΥΣ ασθενείς διπλασιάζει την επιβίωση και σε περιπτώσεις με PCI<6 και πλήρη κυτταρομείωση δίνει ποσοστά 5ετούς επιβίωσης 30%.
5.5 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΩΟΘΗΚΗΣ
Σε εξέλιξη βρίσκονται κάποιες μελέτες που ουσιαστικά αναφέρονται στο χρόνο, που θα πρέπει να εφαρμόζεται η HIPEC. Υπάρχει μια μελέτη προοπτικής OVHIPEC-2 που αμέσως με τη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών γίνεται Πρωτογενής Κυτταρομείωση και Ενδοπεριτοναϊκή Υπέρθερμη Χημειοθεραπεία και κατόπιν Συστηματική Χημειοθεραπεία. Αντίστοιχα δεδομένα από μια δική μας αναδρομική κλινική έρευνα, που δημοσιεύθηκε φέτος (Spiliotis J et al 2020) έδειξαν ωφέλεια στη συνολική επιβίωση, όταν εφαρμόσθηκε η HIPEC στην αρχική επέμβαση.
Πρόσφατα η ομάδα μας παρουσίασε στο συνέδριο Χειρουργικής - Ογκολογίας και περιοχικών θεραπειών των ΗΠΑ (Φεβ.2020, Μαϊάμι, Spiliotis J. et al) μία άλλη παράμετρο, που φαίνεται να απαντά στα διλλήματα της PROGIDE 7. Μελετήθηκε η χορήγηση Mitomycin ενδοπεριτοναϊκά έναντι της Oxaliplatine (το φάρμακο που είχε η PROGIDE 7). Φαίνεται ότι η χρήση Μιτομυκίνης ενδοπεριτοναϊκά αύξησε το προσδόκιμο της επιβίωσης από 40,8 μήνες (PROGIDE 7) σε 62,4 μήνες (Spiliotis et al 2020).
6. ΟΙ ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Η όλη επέμβαση αποτελεί ένα πολύ δύσκολο και επεμβατικό θεραπευτικό σχήμα, που απαιτεί νοσηλεία περίπου για 10-12 ημέρες (και ίσως 1 ημέρα στη μονάδα εντατικής θεραπείας).
Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά αξιοσημείωτα και λόγω της αυξημένης επιβίωσης των ασθενών αλλά και λόγω της καλύτερης ποιότητας της ζωής τους.
Υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με κάθε ένα από τα δύο στάδια της θεραπείας: κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής πορείας, κάποιες επιπλοκές μπορεί να οδηγήσουν ξανά τον ασθενή στο χειρουργείο (όχι πάνω από 15% των περιπτώσεων). Κατά τον ίδιο τρόπο, ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν λόγω της χρήσης κάποιων συγκεκριμένων χημειοθεραπευτικών, σε ποσοστό 10-15% θα οδηγήσουν σε παράταση της νοσηλείας.
Σχεδόν πάντα και μετά από ογκολογικό συμβούλιο συνιστάται επικουρική συστηματική Χημειοθεραπεία.
7. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Τμήμα του όγκου θα σταλεί στο εργαστήριο για ταυτοποίηση των καρκινικών κυττάρων και θα δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα διαφόρων χημειοθεραπευτικών φαρμάκων σε σχέση με αυτά. Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό να δοκιμάσουμε φάρμακα, που θα χρησιμοποιηθούν στη συστηματική χημειοθεραπεία και να αποφύγουμε εκείνα που είναι μη αποτελεσματικά.