Ενδοαρτηριακή Χημειοθεραπεία με αγγειακό αποκλεισμό για την αντιμετώπιση όγκων των άκρων από μελάνωμα ή σάρκωμα
(Isolated limb perfusion)
Πολλές φορές τα μελανώματα των άκρων ή κάποια είδη σαρκωμάτων αποκτούν διάχυτη επιθετική μορφή που καθιστούν αδύνατη την τοπική εκτομή και δεν ελέγχονται από την συστηματική χημειοθεραπεία. Την τελευταία πενταετία νέα στοχευτικά φάρμακα και ανοσοτροποποιητές χρησιμοποιήθηκαν ευρέως ιδιαίτερα στο μελάνωμα και εμφάνισαν ικανοποιητικά αποτελέσματα επιβίωσης σε σπλαχνικές μεταστάσεις (ήπαρ – εγκέφαλο) αλλά πενιχρά αποτελέσματα για την διάχυτη νόσο ιδιαίτερα στα άκρα.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να επανέλθει στη επικαιρότητα μια εξειδικευμένη μέθοδος που εφαρμόζεται τα τελευταία 30 χρόνια με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Πρόκειται για την χορήγηση ενδοαρτηριακά χημειοθεραπείας ή ανοσοθεραπείας με αγγειακό αποκλεισμό (αρτηριακό και φλεβικό) στου άκρου που πάσχει με την βοήθεια μηχανήματος εξωσωματικής κυκλοφορίας (αντίστοιχο με αυτό που χρησιμοποιούν στις καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις). Με αυτή τη τεχνική χορηγούμε υψηλές δόσεις χημειοθεραπευτικών 15-20 φορές πιο υψηλές από την χορηγούμενη ενδοφλέβια συστηματική χημειοθεραπεία. Η μέθοδος προϋποθέτει ΣΩΣΤΗ εφαρμογή του αγγειακού αποκλεισμού ώστε να μην υπάρχει ΔΙΑΦΥΓΗ φαρμάκου στο υπόλοιπο σώμα γιατί θα έχει τοξικές και καταστροφικές συνέπειες ιδίως στο ήπαρ και ρα νεφρά του ασθενή.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται και στο μελάνωμα και στο σάρκωμα μαλακών μορίων είναι το Melphalan και ο Tumor necrosis factor A (TNFa) σε εξατομικευμένες δόσεις που ορίζονται από το ογκολογικό συμβούλιο της ομάδας που εφαρμόζει την μέθοδο. Τα αποτελέσματα σε ασθενείς με μελάνωμα έδειξαν πλήρη ανταπόκριση σε ποσοστό 70% (44-90%) όταν εφαρμόσθηκε TNFa και 54% (40-76%)όταν εφαρμόσθηκε Malphalan.
Σήμερα χορηγείται συνδυασμός TNFa + Μ με ικανοποιητικά αποτελέσματα αφού έχουμε 5 ετή επιβίωση 27,3% και αποφυγή ακρωτηριασμού του άκρου σε ποσοστό 40-60%. Το αποτέλεσμα συνήθως ανιχνεύεται μετά την πάροδο 6μήνου.
Σε ασθενείς με σαρκώματα άκρων ενδιάμεσης ή υψηλού βαθμού διαφοροποίησης έχουμε μια πλήρη ανταπόκριση σε ένα ποσοστό 21% (complete response) ενώ σε ένα ποσοστό που φθάνει το 50% έχουμε μερική ανταπόκριση που μας επιτρέπει στις περισσότερες των περιπτώσεων να γίνει χειρουργικά εξαιρέσιμη η βλάβη. Δυστυχώς στα σαρκώματα η τοπική υποτροπή φθάνει το 40% στα δυο πρώτα έτη.
Η εφαρμογή όλων αυτών των τεχνικών απαιτεί οργανωμένη ομάδα με Παθολόγο- Ογκολόγο, Χειρουργό – Ογκολόγο Αγγειοχειρουργό και εξειδικευμένο Αναισθησιολόγο με γνώση εξωσωματικής κυκλοφορίας καθώς επίσης και μονάδα εντατικής θεραπείας.
Απαιτεί νοσηλεία 7 ημερών εκ των οποίων οι 2 στην μονάδα εντατικής θεραπείας. Η μέθοδος εμφανίζει νοσηρότητα (επιπλοκές) σε ποσοστό 15-30% και θνητότητα 3%. Έχει αυξημένο κόστος λόγω μηχανήματος και εξειδικευμένων φαρμάκων. Στην Ελλάδα εφαρμόζεται από την Ιατρική σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης και στο Ιατρικό Διαβαλκανικό κέντρο από την ομάδα Χειρουργικής- Ογκολογίας και τοπικό-περιοχικών θεραπειών υπό την επιστημονική Διεύθυνση του Dr. Ιωάννη Σπηλιώτη.
